Opis: | Na terenie gminy Zaleszany znajdują się dwa cmentarze wojenne – wg c. i k. Inspekcji Grobów Wojennych (k.u.k. Kriegsgräber Inspektion) w Przemyślu były one oznaczone jako Zbydniów nr VII i Zbydniów nr VIII. (ze względu na pobliską stację kolejową, stanowiącą punkt odniesienia dla władz wojskowych).
Większy z cmentarzy - nr VIII - powstał na terenie parceli leśnej „Księża Choina”, będącej własnością parafii Zaleszany (w obrębie sołectwa Kępie Zaleszańskie), z której władze wojskowe wydzieliły prostokątną działkę o powierzchni 1122 m², ww zagajnik z cmentarzem znajduje się w linii prostej o 500 m na południowy zachód od stacji kolejowej Zbydniów. Dojazd samochodem możliwy jest od Kępia Zaleszańskiego lub od stacji kolejowej Zbydniów (ul. Modrzewiowa, potem w prawo ul. Brzozową).
Pogrzebano tu w 92 grobach pojedynczych i 22 grobach zbiorowych 722 poległych, z czego 550 żołnierzy austro-wegierskich, 1 niemieckiego i 171 rosyjskich. W większości polegli oni w walkach, jakie miały miejsce 10-14 września 1914 r. podczas odwrotu spod Lublina c.i k. 1 Armii gen. Dankla. W rejonie Zaleszan przebijał się krakowski I Korpus, którego jednostki rekrutowane były głównie z terenu obecnego województwa małopolskiego. Pozostali polegli w walkach z czerwca-lipca 1915 r.
Cmentarz powstał w okresie jesień 1915 – wiosna 1916 r. i wtedy ogrodzono go płotem o drewnianych słupkach z drutem kolczastym, pochodzącym najpewniej z rozbiórki okopów nad Sanem. Nie zachowały się żadne elementy pierwotnego wystroju, zarysy mogił są słabo czytelne, teren porośnięty rzadkim starodrzewem. Cmentarz pozostaje pod stałą opieką mieszkańców i władz gminy. Jest otoczony nowym płotem drewnianym, na miejscach wyraźniejszych mogił postawiono drewniane krzyże. Staraniem mieszkańców współcześnie wzniesiono krzyż na dużym postumencie z okolicznościową tablicą. Mogiły zbiorowe ciągną się od wysokości krzyża w głąb lasu (płn-wsch) prostopadle do drogi gruntowej, bliżej drogi znajdowały się groby pojedyncze.
Dane o poległych opracowano na podstawie Parafialnej Księgi Zgonów, która zawiera nieco więcej nazwisk poległych, ale trudno określić, na którym z dwu cmentarzy zostali oni pochowani. [Foto: Aneta Jonaszek]
Dane poległych: 1) Aneta Jonaszek, Cmentarz wojenny w Kępiu Zaleszańskim, w: I Wojna Światowa nad Sanem. Wyd. Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, 2014 oraz 2) Dokumentacja k.u.k. Kriegsgräber Inspektion Przemyśl |